Skip to content
A banner containing logos of NFDN, 25th Anniversay and DPI on the left side. Middle part contains National Federation of Disabled Nepal and Nothing About us, Without us. On the right side, there are illustrations of people with different kinds of disabilities.
  • गृहपृष्ठ
  • हाम्रो बारेExpand
    • हाम्रो बारे
    • संगठन संरचना
    • संघीय कार्यसमिति
    • प्रदेश कार्यालय
    • कर्मचारीहरू
  • हाम्रो कामहरूExpand
    • सामान्य क्रियाकलापहरू
    • परियोजनाहरू
    • साझेदारहरू
  • News
  • स्रोत-सामाग्री
  • संलग्न हुनुहोस्Expand
    • सहयोग गर्नुहोस्
    • स्वयंसेवक
  • रोजगारी
  • सम्पर्क
  • नेपाली
    • English
logo of nfdn

सम्पादकीय

December 30, 2019December 30, 2019

भूकम्प पृथ्वीको एउटा निरन्तर प्रकृया भएतापनि यो कहिलेकाहीँ मानव जीवन र भौतिक सम्पत्तिको व्यापक विनाशको कारक हुनेगर्छ । भूकम्प कहिले र कसरी आउँछ भन्ने विषयमा थाहा पाउन हालसम्मको विज्ञानले पनि कुनै प्रगति नगरेको हुनाले यसको त्रास मानिसमा निकै ठूलो हुनेगर्छ । गत बैशाख १२ गते नेपालमा गोरखाको बारपाकलाई केन्द्रविन्दु बनाएर गएको ७.६ म्याग्निच्युटको भूकम्प र २९ गते गएको त्यसैको अर्को ६.८ म्याग्निच्युटको शक्तिशाली पराकम्पनले नेपालमा निकै ठूलो भौतिक र मानवीय क्षतिमात्र गरेन ३० बटा जिल्लाको जनजीवनलाई अस्तव्यस्त बनाइदिएको छ । यस शक्तिशाली भूकम्पको कारण साढे ८ हजार भन्दा बढी मानिसको ज्यान गयो भने सरकारको प्रारम्भिक अनुमान अनुसार झण्डै पाँच खर्व भन्दा बढी बराबरको भौतिक क्षति भएको छ  जसमा मानिसका लाखौँ नीजि भवन, विद्यालय, कलेज, व्यापारिक केन्द्र, सरकारि भवन, ठूला ठूला गगनचुम्बी भवन र एतिहासिक धरोहरहरू सबै परेका छन । नेपालको सामान्य बार्षिक बजेटसँग तुलना गर्ने हो भने यो क्षति हाम्रो देशको लागि निकै ठूलो हो र यसको परिपूर्ति गर्न राज्यले निकै ठूलो कसरत गर्नु पर्ने हुन्छ जसमा सरकारको मात्र प्रयास काफि हुनेछैन । युएनले दिएको तथ्याङ्क अनुसार ८० लाख भन्दा बढि मानिसहरू यो भूकम्पबाट प्रभावित भएका छन ।

भूकम्पबाट प्रभावित हुनेहरूमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको संख्या निकै ठूलो छ । भूकम्प प्रभावित केहि जिल्लाहरूमा REACH नामक संस्थाले गरेको एउटा नमुना अध्ययन अनुसार कुल प्रभावित संख्याको झण्डै ९ प्रतिशत अपाङ्गता भएका मानिसहरू प्रभावित भएका छन् । हाल राष्ट्रिय अपाङ्ग महासंघले पनि विभिन्न प्रभावित जिल्लाहरूमा भूकम्पबाट प्रभावित अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको वास्तविक तथ्याङ्क सङ्कलन गरिरहेको छ । यसको प्रारम्भिक प्रतिवेदनले पनि सो कुरा पुष्टि गरिरहेको छ ।

यस भूकम्पको क्षति निकै ठूलो छ र यसबाट अपाङ्गता भएका व्यक्ति लगायत धेरै मानिसहरू विस्थापित र पिडित त भएका छन् । तर यसले सरकार, यसलाई अनुभव गर्ने, यसको क्षतिको अवलोकन गर्ने वा यसबाट प्रभावित जनता सबैमा एउटान नयाँ सन्देश प्रवाह गरेको छ त्यो यस्तो छ ।

  • भुकम्पलेनै आफै मानवीय क्षति गर्ने होइन । कमजोर भौतिक संरचनाहरू ढलेर वा भत्किएर सोको कारणले क्षति हुने हो । त्यसैले कमजोर र जोखिमपूर्ण हुनेगरि भौतिक संरचनाहरू निर्माण गर्नु हुँदैन ।
  • कोहि पनि मानिस किन नहोस, उ सँधै आफूले बनाएको संरचनामै मात्र रहँदैन । कामको शिलशिलामा उ विभिन्न ठाउँमा जानुपर्ने हुन्छ । भुकम्प आएको बेला उ कुनै पनि भौतिक संरचनामा प्रवेश गरेको हुन सक्छ । त्यसैले कुनै पनि संरचनाहरू यो वा त्यो वहानामा मापदण्ड विपरित बनाइनु हुँदैन ।
  • हुन त राज्यका सबै कानुन र नियमहरूको पालना सबैले गर्नुपर्ने हो । तर पनि घुस लिएर वा दिएर, कमिशन खाएर वा खुवाएर, नियम कानुन र मापदण्डहरूको वेवास्ता गरेर वा घुस खाने भाँडो बनाएर, जेसुकै गरेर भएनि यदि कसैले कमजोर र मापदण्ड विपरित भौतिक संरचना बनाउँछ वा बनाउन लगाउँछ भने तिनै व्यक्तिहरू पनि भुकम्पको बेला तिनै कमजोर संरचनाहरूमा परि मर्न वा घाइते हुन सक्छन । त्यसैले भ्रष्टाचारिले पनि यस बिषयमा चाहिँ घुस लिन वा दिनु अघि सयौँ पटक सोचोस ।
  • हाम्रो देशको सरकारी अधिकारीहरू भौतिक संरचनाहरू अपाङ्गता मैत्री बनाउ भन्दा यसलाई कुनै खास विषय नै ठान्दैनन । यो केहि थोरै संख्यामा रहेका मानिसहरूले उठाएको माग हो भन्ठान्छन् । तर विकसित र सचेत सरकार भएका देशहरूले भौतिक संरचना निर्माणमा अपाङ्ता मैत्री मापदण्डलाई अनिवार्य रूपमा पालना गराउँछन् र यो मापदण्ड ठीकसँग पालना नगर्ने व्यक्ति वा निकाय त्यहाँ दण्डित हुन्छ । यसका पछाडी दुइवटा मुख्य कारणहरू छन् । पहिलो कारण — भौतिक संरचनाहरू अपाङ्गता मैत्री भए भने यसले अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई त आत्म निर्भर बनाउँछ नै सँगसँगै बालबालिका, ज्येष्ठ नागरिक, गर्भवति महिला, दीर्घ रोगबाट प्रभावित व्यक्तिको जीवनलाई समेत सहज बनाइदिन्छ । दोस्रो कारण — अपाङ्गता मैत्री मापदण्ड सुनिश्चित गरेर बनाइएका संरचनाहरूमा कसैको लागि पनि आवागमन र उपयोग असहज हुँदैन । किनभने यस्ता संरचनाहरू हरेक प्रकारका मानिसको लागि अवरोधमुक्त बनाइएको हुन्छ । तसर्थ विपद्को अवस्थामा सबैलाइ स्वतन्त्र रूपमा सुरक्षित स्थान तर्फ जान र सुरक्षित उपाय अवलम्बन गर्न यस्ता संरचनाहरूले निकै ठूलो मद्दत गर्छ । तसर्थ अव बन्ने संरचनाहरू अनिवार्य रूपमा अपाङ्गता मैत्री हुनुपर्छ ।
  • भुकम्प वा विपदको अवस्थामा कसरि सुरक्षित हुने र यसको लागि के कस्ता उपायहरू अबलम्बन गरिनुपर्छ भन्ने वारेमा दिइने जानकारी, तालिम वा अभिमुखिकरणहरू हिजोसम्म मनलागे गर्ने, मन नलागे नगर्ने र भएका पनि अधुरा हुने गर्थे । यि कुराहरू कतिपय गैर सरकारी निकायहरूकालागि परियोजनाका लागि परियोजना थिए भने सरकारका लागि औपचारिकता । तर अव यस्ता ज्ञान, सिप र जानकारीहरू एउटा व्यक्ति विशेष देखि लिएर हरेक निकाय, समुह र संस्था सबैमा अनिवार्य र पूर्ण प्रकृतिका हुनुपर्छ । यो अव एन.जि.ओ. को मात्र विषय नभएर राज्यले सबै क्षेत्रमा अनिवार्य रूपमा लागू गर्नुपर्ने र निरन्तर अनुगमन गर्नुपर्ने विषय हुनुपर्छ । सबै शैक्षिक संस्था, सरकारी कार्यालय, नीजि क्षेत्रवाट सञ्चालित कुनै पनि व्यावसाय वा संस्थाहरू, गैर सरकारी निकायहरू, राजनैतिक दलका कार्यालय लगायत कुनै पनि ठाउँमा काम गर्ने मानिसलाइ यस्ता सिप, जानकारी र ज्ञानहरू अनिवार्य छ र विद्यालयका पाठ्याक्रममा समेत यसको व्यवहारिक र सैद्दान्तिक ज्ञानलाइ अनिवार्य रूपमा समावेश गरिनु पर्छ ।

७२ सालको यस विनाशकारी भूकम्पले दिएका यि सन्देशहरूलाई हामीले ग्रहण गर्न सक्यौँ भने अव आउने यस्ता विपद्हरूबाट हुन सक्ने मानवीय तथा भौतिक क्षति निकै न्यून गर्न मद्दत मिल्ने थियो ।

Share this post:

Facebook IconTwitter IconLinkedIn Icon

Social Media

Facebook FacebookYouTube YouTube

© 2025 राष्ट्रिय अपाङ्ग महासँङ्घ नेपाल | Website Developed by Diverse Patterns

  • गृहपृष्ठ
  • हाम्रो बारे
    • हाम्रो बारे
    • संगठन संरचना
    • संघीय कार्यसमिति
    • प्रदेश कार्यालय
    • कर्मचारीहरू
  • हाम्रो कामहरू
    • सामान्य क्रियाकलापहरू
    • परियोजनाहरू
    • साझेदारहरू
  • News
  • स्रोत-सामाग्री
  • संलग्न हुनुहोस्
    • सहयोग गर्नुहोस्
    • स्वयंसेवक
  • रोजगारी
  • सम्पर्क
  • नेपाली
    • English
Search