धारा ३० : चाडबाड मनाउन पाउने र खेलकुद तथा मनोरञ्जनमा भाग लिन पाउने
अन्य व्यक्तिहरूसरह जतिसक्दो धेरै अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको पनि आफ्नो संस्कृति, चाडबाड मान्न पाउने, खेलहरू खेल्न पाउने र मनोरञ्जन गर्न पाउने अधिकार छ ।
देशहरूले यो कुरा निश्चित गर्न तल लेखिएका कामहरू गर्नेछन्ः
संस्कृति, चाडबाड र मनोरञ्जनका लागि किताब वा पत्रपत्रिका आदि पढ्नका लागि पुस्तकालय सबै अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूले प्रयोग गर्न सक्ने हुनुपर्छ ।
टेलिभिजनमा आउने कार्यक्रम सबै अपाङ्गता भएका व्यक्तिले हेर्न र बुझ्न मिल्ने बनाउनुपर्छ ।
सिनेमा हल र नाटक देखाउने वा नाचगान गर्ने ठाउँहरू अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू सहजै पुग्नसक्ने र उपयोग गर्नसक्ने बनाउनुपर्छ ।
संग्रहालयहरू अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूले सजिलै जान सक्ने गरी बनाउनुपर्छ ।
अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई कवि-कलाकार हुने, आफ्नो सांस्कृतिक क्षमता देखाउने र समाजका लागि योगदान गर्ने बराबर मौका दिनुपर्छ ।
नियम र कानुनले अपाङ्गता भएकाहरूका लागि किताब वा सिनेमा जस्ता कुराहरू पहुँचयुक्त हुनुपर्ने कुरामा कुनै बाधा गर्ने छैनन् ।
अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई आफूले सिर्जना गरेका कला र कृतिहरूमा आफ्नो बौद्धिक अधिकार प्राप्त गर्न कुनै कानुनले रोक्न पाउँदैन ।
बहिरा संस्कृति र अन्य संस्कृति समान हुनेछन् र बहिराहरूको सांकेतिक भाषाले भाषाको मान्यता पाउनुपर्छ ।
साधारण खेलकुदहरूमा सहभागी हुन अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि सजिलो वातावरण बनाउनुपर्छ ।
अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि खेल्न सजिलो र उपयुक्त हुने खेलकुदको विकास गर्ने, आयोजना गर्ने गर्नुपर्छ ।
अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूसमेत सहभागी भएर खेल्न मिल्ने खेलहरूको विकास गर्ने, आयोजना गर्ने र त्यसलाई प्रचार गर्ने गर्नुपर्छ ।
मनोरञ्जनस्थल र पर्यटकहरूका लागि निर्माण गरिने ठाउँहरूमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू सजिलैसँग जान सक्ने हुनुपर्छ ।
विद्यालयभित्र हुने विभिन्न प्रकारका खेलकुद, मनोरञ्जनका क्रियाकलापहरू, अतिरिक्त क्रियाकलाप र विभिन्न प्रतियोगिताहरूमा अपाङ्गता भएका बालबालिकाको बराबर सहभागिता र पहुँच सुनिश्चित गर्ने ।
